01 Voorwoord

Als ontwikkelingsmaatschappij richten we onze blik graag naar voren. Wat hebben we nodig om als regio toekomstbestendig te zijn en te blijven? In dit jaarverslag blikken we terug op 2023. Vanuit het adagium ‘geen toekomst zonder geschiedenis’ is terugkijken ook noodzakelijk. Studenten van de Rijksuniversiteit Groningen brachten in beeld welke ontwikkeling de noordelijke sectoren de afgelopen decennia doormaakten, hoe ze zich vormden tot kracht van het Noorden en welke toekomstscenario’s mogelijk zijn in 2040. Niet zomaar, want de NOM bestaat in 2024 vijftig jaar. In 1974 werden we opgericht om de economische achterstand in Noord-Nederland weg te werken. Tegenwoordig richten we ons op de bredere ontwikkeling van de regio. Van ontwikkelingsachterstand naar toekomstig verdienvermogen.

2023: een jaar van verandering

2023 werd gekenmerkt door onrust en onzekerheid: op geopolitiek vlak, door hoge energieprijzen en rente en aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt. Dit beïnvloedde het investerings- en vestigingsklimaat. Voor de NOM was 2023 dan ook een jaar met twee kanten. We verdubbelden we ons investeringsniveau naar ruim € 22 miljoen. Alle drie de provincies zijn daarbij goed vertegenwoordigd. We zien grotere, risicovollere tickets, bijvoorbeeld in de cleantech. Steeds vaker financieren we samen met InvestNL, wat investeringen met hogere bedragen mogelijk maakt. Dankzij onze sector-gerichte aanpak werken we nauwer samen met kennisinstellingen, investeerders en bedrijfsleven. Dit is bijvoorbeeld ontstaan in Goud van het Noorden en als kartrekker bij het realiseren van een noordelijke circulaire hub. 

Tegelijkertijd verandert onze rol ten aanzien van acquisitie. Anders dan voorheen kiezen we nu, met onze volume-to-value strategie, voor bedrijven die waarde toevoegen aan onze ecosystemen. De beperkt beschikbare ruimte, de stikstofproblematiek en de netcongestie zijn hier natuurlijk factoren van grote invloed. Toch wisten we vijf grote bedrijven en drie startups in 2023 naar Noord-Nederland te halen. Daarnaast gaat steeds meer aandacht uit naar exportbevordering van het noordelijke bedrijfsleven. In alle facetten werken we innovatiegericht aan een duurzamer, gezonder en slimmer Noord-Nederland, in lijn met het Nederlandse missie-gedreven innovatiebeleid en de noordelijke RIS3-strategie.

Bovenregionale samenwerking ROMs

Steeds vaker pakken we ook zaken op met de andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen, zoals in het Battery Compence Cluster, de Nederlandse European Digital Innovation Hubs en programma’s zoals het Business Innovation Program Food. De Tweede Kamer heeft in 2023 eenmalig € 4 miljoen beschikbaar gesteld om deze bovenregionale samenwerking verder te versterken. Met een gezamenlijke aanpak kunnen innovatieve mkb’ers en startups zich sneller ontwikkelen. Zo werken we aan het duurzaam verdienvermogen van Nederland.

Uitdagingen als startpunt voor oplosssingen

In aanloop naar ons jubileumjaar zijn we gestart met een serie rondetafelgesprekken. Bij één van deze sessies ging het om preventie gerelateerd aan zorg. Focus lag op de vraag hoe medtech oplossingen naar een sterke business case vertaald kunnen worden. Met de NOM Preventie Challenge zullen we partijen met goede ideeën en oplossingen bij elkaar brengen. De winnaar wordt begeleid bij de market- en investor readiness van product of service. Dit soort ‘challenge-gebaseerd’ werken doen we steeds meer. Een concreet ondernemingsprobleem vormt het uitgangspunt om passende oplossingen bij elkaar te brengen. 

Organisatie in ontwikkeling

Groei en verandering verlangt ook wat van onze interne organisatie. We besteedden daarom afgelopen jaar veel aandacht aan groei- en ontwikkeling. Om onze medewerkers ontwikkelingskansen te bieden, maar ook om aantrekkelijk te zijn op de arbeidsmarkt. Met succes: we wisten aan behoorlijk aantal nieuwe NOMMERS aan te trekken. Ook onze Raad van Commissarissen veranderde. Na acht jaar namen we afscheid van Ben Woldring en per 1 mei 2023 verwelkomden we Sander Prinsen, een ervaren ondernemer en investeerder met ruim 20 jaar ervaring op het gebied van digitale marketing, ondernemerschap en vernieuwende technologieën. 

Klaar voor de volgende 50 jaar

In 2020 lanceerden we onze strategie voor een duurzame toekomst. Deze hebben we met succes geïmplementeerd. Komend jaar zetten met ons jaarplan 2024 verder in op onze sectorfocus. En een nieuw meerjarenplan 2025-2028 wordt komend jaar ontwikkeld. Met een halve eeuw achter ons kijken we komend jaar vast af en toe eens even terug. Maar we blikken vooral vooruit. Met elkaar maken we deel uit van de toekomst van Noord-Nederland.