05 Resultaten

Samenwerken was het sleutelwoord voor 2023. We hebben onder andere de samenwerkingsbanden met Innovatiepact Fryslân, Groningen Seaports, de New Energy Coalition en de eerstelijnsorganisaties YnBusiness, GroBusiness en Ik Ben Drents Ondernemer versterkt. Met Groningen Seaports en de provincie Groningen werken we aan een gezamenlijke acquisitiestrategie om de schaarste ruimte die er nog is in Groningen zo optimaal mogelijk te gebruiken voor de sectoren groene chemie en energie. Met de RUG, het ministerie van EZK en EBNN organiseerden we het drukbezochte event Goud van het Noorden. Ook startten we een subsidieaanvraag voor het EU Horizon project "Hubs4Circularity", met als doel Noord-Nederland als circulaire regio op de kaart te zetten en verder te ontwikkelen. 

Het noordelijke startup-ecosysteem is eveneens in ontwikkeling. Eind 2023 zijn we met de noordelijke organisaties Founded in Friesland en Founded in Groningen het project Founded in the North gestart om de versnipperde ondersteuningsinitiatieven bij elkaar te brengen. Hier kunnen startups uit alle ontwikkelingsfasen terecht voor advies, netwerk of financiering. Ook onze samenwerking met TCNN, als partner in het projectmanagement, is geïntensiveerd. Als NOM gaan we onze rol als projectontwikkelaar vergroten, waarbij TCNN zich op het projectmanagement richt. 

We realiseerden drie nieuwe innovatieprogramma's met een waarde van € 72,8 miljoen. Het gaat daarbij om onze bijdrage in het project NextGenHighTech, het project ERAMM (stikstofreductie in de landbouw) en Toekomstbestendige Leefomgeving. We hebben daarmee de doelstellingen op onze KPI's gehaald, waarbij opgemerkt moet worden dat het project ERAMM voor € 55 miljoen is meegerekend, en daarmee het beeld enigszins vertekend. Daarnaast hebben we afgelopen jaar diverse innovatieprogramma's ontwikkeld die niet meetellen in de cijfers over 2023, deze programma's worden in 2024 als subsidieaanvraag ingediend.

In 2021 zijn de ROM's door het ministerie van EZK gevraagd een bijdrage aan het Nationaal Groeifonds (NGF) te leveren door ingediende voorstellen te beoordelen. Met dit fonds trekt het kabinet tussen 2021 en 2025 € 20 miljard uit voor gerichte investeringen met de meeste kansen voor structurele en duurzame economische groei. Onze rol verschilt per projectaanvraag: soms hebben wij een regierol, soms zijn wij penvoerder of de partij die bedrijven betrekt. In het algemeen zien we het als onze taak om Noord-Nederland goed vertegenwoordigd te krijgen en het noordelijk bedrijfsleven mee te laten doen om kans te maken op subsidie voor innovatieve projecten.  

2023 stond in het teken van het versterken van de ontwikkelkracht van Noord-Nederland. Tijdens de bijeenkomst Goud van het Noorden, eind maart 2023, is door de ruim 120 vertegenwoordigers van kennisinstellingen, bedrijven en intermediaire organisaties een start gemaakt met de voorbereiding op de vierde ronde van het Nationaal Groeifonds (NGF). Het doel: meer noordelijke projectaanvragen indienen. Tijdens deze grote bijeenkomst zijn de sleutelonderwerpen voor het Noorden aangewezen: gezonde bodem & voedsel, fermentatie, autonomous systems en health data. Deze speerpunten sluiten aan bij onze focus-sectoren. Met een duidelijke, gezamenlijke visie zijn kansen geïdentificeerd en is een aantal NGF-aanvragen gestart. Met Goud van het Noorden, een samenwerking tussen NOM, de RUG, het ministerie van EZK en EBNN, werken we gezamenlijk aan het versterken van de projectvoorstellen en het leggen van verbindingen tussen partijen in het Noorden die bij kunnen dragen aan deze thema’s. Per september 2023 is door de RUG en de NOM gezamenlijk een projectleider aangesteld om de projecten die zich mogelijk lenen voor een groeifondsaanvraag in de vierde ronde van het NGF te helpen ontwikkelingen tot daadwerkelijke aanvragen. 

Eind 2023 vond een tweede bijeenkomst plaats. Hierbij zijn de betrokkenen bij aanvragen voor de vierde ronde Nationaal Groeifonds bij elkaar gekomen om hun aanvragen te versnellen en af te stemmen met het ministerie van EZK en de RVO. Tijdens deze bijeenkomst bleek duidelijk dat vanuit het Noorden veel aanvragen te verwachten zijn rond het European Hyperloop Center, Smart & Circular Industry, de samenwerking met MIT in Boston en nucleaire geneeskunde. Ook liggen er kansen om technologieën gericht op fermentatie mee te nemen in de aanvragen van Cellulair Agriculture en/of PharmaNL.

Een aantal lopende NGF-aanvragen wordt hieronder toegelicht.

Nederland wil in 2050 een circulaire economie hebben. In Noord-Nederland wordt al veel gedaan op dit gebied. Om deze diverse maar versnipperde initiatieven en spelers samen te brengen startte de NOM in 2021 met het project Noord-Nederland verdient Circulair, een brede coalitie van 20 noordelijke en landelijke partijen de samenwerking gestart om mkb-bedrijven te helpen circulair te worden. 

 Hubs4Circularity

Om te kunnen versnellen op het thema circulaire economie is de NOM op verzoek van de drie noordelijke provincies in 2023 gestart met de ontwikkeling van een aanvraag voor het Europese Horizon-project Hubs4Circularity. Dit project richt zich op de omvorming van regionale industriële zones tot 'hubs for circularity' (H4C). In een noordelijke hub willen we showcases tonen en ons potentieel, en daarmee onze rol als meest circulaire regio in Europa, demonstreren. Het ontwikkelde concept heet Urban Industrial Symbiosis, dat inzet op circulaire toepassingen in de combinatie stedelijk gebied en industrie. Het uiteindelijke doel is het terug laten vloeien van reststromen uit de stad als grondstof voor de industrie. De NOM is penvoerder en trekker van het project, dat een totale omvang van ruim € 20 miljoen euro heeft. De helft van deze middelen is bestemd voor Noord-Nederland. In 2024 zal bekend worden we of onze aanvraag goedgekeurd wordt.

NGF-project Toekomstbestendige leefomgeving

Binnen het Nationaal Groeifondsproject Toekomstbestendige leefomgeving, een NGF-voorstel vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken, ontwikkelen we samen met andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen een groeiprogramma voor innovatieve ondernemers in de circulaire, biobased bouw en data-gedreven onderhoud van infrastructuur. Doel is een landelijk programma dat wij als NOM uitvoeren. Het programma draait per 2024.

Chemport

Voor de grondstoffentransitie is baanbrekende techniek en duurzame energie nodig. Hier speelt Chemport een belangrijke rol: Chemport wil in 2030 koploper op het gebied van groene Chemie in Europa zijn. Om dit te bereiken werken bedrijven, kennisinstellingen en overheden uit de noordelijke regio intensief samen aan het sluiten van productieketens. In 2023 heeft Chemport het Eemsdeltavisie congres georganiseerd, samen met Industrielinqs. Het belang van de grondstoffentransitie stond centraal, en daarom werden initiatieven in Noord-Nederland toegelicht waar uit niet-fossiele koolstofbronnen nieuwe chemicaliën gemaakt worden. Aansluitend vond de Plantmanager of the Year verkiezing en het Chemport jaardiner plaats. Met ruim 220 bezoekers was dit een inspirerend en verbindend evenement.

Sustainable Industry Challenge

Ook is in 2023 de Sustainable Industry Challenge georganiseerd. Het doel was drieledig:

• Oplossingen en nieuwe partnerships leveren aan bedrijven uit onze regio om CO2 neutraal of circulair te worden
• Chemport internationaal positioneren als regio waar innovatie kan wortelen en serieus werk wordt gemaakt van vergroening van chemie en verduurzaming van de industrie: Chemport Europe is koploper in de grondstoffen- en energietransitie.
• Versteviging van het ecosysteem

Vijf bedrijven uit de Chemport regio - BASF, Cosun Beet Company, Nobian, RWE, Teijin - formuleerden een duurzaamheidschallenge. Op basis daarvan is wereldwijd gescout naar scale-ups die daar een oplossing voor hebben. In november werden deze bedrijven welkom geheten bij NHL Stenden in Emmen waarbij in totaal 7 winnaars werden gekozen. Deze innovatieve startups gaan nu met de bedrijven aan de slag om hun oplossing te implementeren.

Fascinating

Het in 2021 opgezette programma Fascinating (Food Agro Sustainable Circular Nature Technology in Groningen) richt zich op de landbouw van de toekomst. Diverse partijen zijn betrokken, waaronder Avebe, Cosun, Friesland Campina en Agrifirm, het Universitair Medisch Centrum Groningen en LTO-Noord, de provincies, onderwijsinstellingen en grotere en kleinere bedrijven vanuit de chemische sector en de energiesector. Het programma werkt aan de ontwikkeling van een circulair systeem dat duurzaamheid, natuur, gezonde voeding en economische impact met elkaar in balans brengt. Kennisontwikkeling over en toepassingen van plantaardige eiwitten, de verduurzaming van de productieprocessen en het ontwikkelen van nieuwe producten uit reststromen spelen een grote rol in het programma. Onze rol is primair het laten aansluiten van MKB-ondernemingen bij het programma.

Future of Food

We werken aan het doorontwikkelen van de diverse initiatieven op het gebied van gezonde voeding en bodemgezondheid tot aanvragen voor de 4e ronde van het Nationaal Groeifonds binnen Future of Food. Dit is een project gericht op het stimuleren van een gedragsverandering bij consumenten als het gaat om gezonde voeding. Ook als besloten wordt dat er geen vierde ronde binnen het Nationaal Groeifonds komt, werken we dit project regionaal verder uit.

Oplossingen voor de stikstofproblematiek

Nederland is welhaast op slot gezet door de regelgeving rond stikstof. Bouw- en verbouwplannen worden flink vertraagd, en daarmee vertraagt ook de groei van de industrie. Bedrijven hebben moeite met opstart- of uitbreiding. De NOM streeft naar goede oplossingen om uit de stikstofcrisis te komen. Om die reden zijn we betrokken bij de technologie ERAMM (emissiereductie van ammoniak in mest middels magnesiumchloride), een Noord-Nederlandse ontwikkeling met volop economische potentie. Het project startte als onderdeel van de 'laaghandendfruitaanpak', een plan van de noordelijke provincies om stikstofuitstoot te reduceren door middel van praktische managementmaatregelen. Door het Rijk is, als onderdeel van de Investeringsregeling Reductie Stikstof, € 55 miljoen euro beschikbaar gesteld. ERAMM richt zich op het sproeien van verdund magnesiumchloride over stalvloeren. Het Friese bedrijf Farmin heeft een oplossing gevonden in het toevoegen van magnesiumchloride aan mest. Deze toepassing bindt stikstof in de vorm van struviet en vermindert zo de hoeveelheid stikstofemissies naar de lucht. Bovendien creëert het een bodemverrijkende drijfmest, waardoor boeren zo minder kunstmest nodig zullen hebben. Voor NedMag, al jarenlang een NOM-deelneming, een kans om bij te dragen aan een oplossing binnen het stikstofprobleem. Afgelopen jaar zijn ruim 1000 bedrijven in Noord-Nederland ondersteund vanuit de subsidieregeling. Dit kan leiden tot 10% emissiereductie van stikstof. Het door de NOM bij elkaar gebrachte consortium zal onderzoeken hoe de stikstofemissie verder verlaagd kan worden.

In het Nederlandse innovatiebeleid ligt de focus op een aantal sleuteltechnologieën waarmee het technologisch leiderschap van Nederland versterkt kan worden. Het gaat daarbij onder andere om AI en data, bio-processing, mechatronica, quantumtechnologie, biomolecular technologie en imaging. Als Noord-Nederland hebben we clusters van bedrijven in deze technologieën, maar nog onvoldoende omvang en samenwerking. In 2024 wordt in samenwerking met alle ROM’s een project gestart om per regio tot een versterkingsplan te komen voor deze sleuteltechnologieën. 
Daarnaast onderzoeken we met Philips, DEMCON en andere bedrijven hoe een Center for Autonomous Systems (CAS) eruit kan komen te zien. Vanuit het noordelijke bedrijfsleven is er behoefte aan een open innovatie instituut voor autonome fabriekssystemen. Met de ondernemers verkennen we de wensen en bestaande voorbeelden van samenwerkingsverbanden en welke onderzoeksvragen er leven bij het bedrijfsleven op het gebied van autonomous systems om zo tot een beeld te komen hoe het CAS eruit kan komen te zien.

Binnen digitalisering in de industrie speelt kunstmatige intelligentie (AI) een steeds grotere rol. In 2019 werd de Nederlandse AI Coalitie gelanceerd, waaruit eind 2020 de AI-hub Noord-Nederland ontstond. Ook in de Smart Industry Hub Noord-Nederland is de afgelopen paar jaar gewerkt aan digitalisering en smart industry. Aan de hand van assessment konden MKB-bedrijven een concreet actieplan ontwikkelen. In 2023 is dit project beëindigd in verband met tegenvallende resultaten, onder andere als gevolg van de coronacrisis. Het project is gezamenlijk geëvalueerd en de learnings worden meegenomen naar het lopende project European Digital Innovation Hub (EDIH) Noord-Nederland. Als onderdeel van zijn digitaliseringsstrategie krijgt Europa een netwerk van 200 EDIH’s, waarvan vijf in Nederland.

EDIH NN is in 2023 van start gegaan met een lancering op de Hannover Messe.  De digitale hub staat in het teken van de vier transities die moeten worden doorlopen om te komen tot een meer duurzame economie. Dit zijn Smart Agro, Fabriek van de toekomst, Smart Health en Smart Utilities (energie, bebouwde omgeving en mobiliteit). Bovendien zet de noordelijke EDIH extra in op de technologie van autonome systemen. Zo hebben twintig noordelijke innovatie-organisaties afgesproken om zich via het EDIH netwerk in de etalage te zetten als Europese proeftuin voor Autonome Systemen. Andere onderdelen van het EDIH programma zijn bijvoorbeeld een ondernemersloket, het opzetten van demo-locaties, het begeleiden van bedrijven bij het zoeken naar financieringen voor hun digitaliseringsplannen en extra onderwijs.

In 2024 gaan we ook de ontwikkelkracht van de NOM verder versterken door actief in te zetten op het realiseren van meer kleine- én grootschalige innovatieprojecten. Focus ligt onder meer op het breed toepassen van de werkwijze van de Sustainble Industry Challenge. We gaan op zoek naar de uitdagingen waar grote bedrijven mee worstelen en hen actief koppelen aan startups en kennisinstellingen die daar slimme oplossingen voor kunnen bieden. Samen met Founded in the North en SNN zullen we verkennen hoe we een Challenge Organisatie op kunnen zetten die deze manier van werken in Noord-Nederland kan verzorgen. Via de middelen van Nij Begun (compensatiemiddelen in het aardbevingsgebied) willen we de samenwerking Goud van het Noorden uitbreiden door meerdere projectleiders aan te stellen die namens NOM, RUG, EBNN en EZK met kansrijke innovatiethema’s voor Noord-Nederland aan de slag gaan. 

Noord-Nederland heeft de ambitie om het startup- en scale-up ecosysteem naar een hoger niveau te brengen. Als NOM nemen wij de regie in het creëren van een optimaal investeringsklimaat in Noord-Nederland voor startups en scale-ups. Ook zullen wij een regierol vervullen in het versterken van het aanwezige aanbod gericht op de incubatie- en groeifase van startups en scale-ups in Noord-Nederland. Wij hanteren daarbij het Gritd Levensfasemodel en Startup Framework om met een gezamenlijke taal en landelijke programmering te werken die consistent groeien en opschalen van startups stimuleert.

Noord-Nederland heeft de ambitie om het startup- en scale-up ecosysteem naar een hoger niveau te brengen. Een goede kennisinfrastructuur en innovatie-clusters zijn aanwezig. Toch zien we dat het aantal startups in het Noorden achterblijft en dat slechts een beperkt aantal doorgroeit naar scale-ups. Om een competitievere en (inter)nationaal aantrekkelijke regio te worden hebben we samen met Founded in Groningen, Founded in Friesland, de provincie Drenthe en de Universiteit van het Noorden een plan ontwikkeld om het start-up ecosysteem in onze regio te versterken. In 2023 werd Stichting Founded in the North gelanceerd, een gezamenlijk programma om alle initiatieven en ondersteuning gericht op startups onder één dak te brengen. Het programma richt zich op het versterken van de keten van programmering: samen met de kennisinstellingen (NHL, HANZE en RUG) en BeStart gaan we zorgen dat de verschillende begeleidingsprogramma’s voor startups optimaal op elkaar aansluiten en de voor de startup juiste onderwerpen adresseren voor de groeifase van het bedrijf. Ook werken we samen aan het opleiden van business angels en investeerders door hen kennis te laten maken met het levensfasen model van Steve Blank en de uitdagingen die startups in de verschillende levensfasen tegenkomen. Dit moet uiteindelijk leiden tot meer dealflow.

Startup Festival 2023

In september organiseerden Founded in Friesland, Founded in Groningen, provincie Drenthe, Cottonwood, IFG en de NOM het Startup Festival 2023. Het Startup Festival brengt startups, ondernemers, investeerders en geïnteresseerden uit het ecosysteem samen om kennis en inspiratie te delen met betrekking tot financiering van startups, de uitdagingen van het ondernemerschap en de verschillende routes naar een succesvolle startup. Nieuw was de workshop carrousel, bestaande uit zes interactieve workshops over o.a. termsheets, investor readiness, de ingrediënten voor een succesvol pitchdeck en steward ownership. Het ochtendprogramma was gericht op de doelgroep ondernemende studenten en early stage startups. Het doel was deze doelgroep motiveren tot (verder) ondernemerschap. De middag richtte zich op startups, scale-ups, investors en industry leaders. Hen namen we mee in de uitdagingen en kansen op de weg van startup naar scale-up.

Noord-Nederland als lichtend voorbeeld

Samen met de BOM hebben we  in 2023 gewerkt aan een position paper over de rol van de ROM’s in het versterken van het startup- en scale up ecosysteem in Nederland. Deze is goed ontvangen bij EZK en heeft ertoe geleid dat we met TechLeap, InvestNL, EZK en een vertegenwoordiging van de ROM’s verder gaan praten over een goede onderlinge taakverdeling en gezamenlijke ambitie voor de toekomst.De gezamenlijke aanpak van Noord-Nederland rondom het versterken van het startup ecosysteem wordt landelijk als ‘best case’ beschouwd en krijgt zo mogelijk navolging in de andere regio’s. Het gezamenlijke voorstel van de ROM’s om in alle regio’s met het levensfasemodel aan de slag te gaan en zo tot ontsnippering te komen, is opgenomen in het Deltaplan Valorisatie dat als NGF-project is ingediend.

Market Readiness Program

Een van onze aandachtspunten is het helpen van startups en scale-ups met het betreden van de markt. Dat doen we onder andere met het Market Readiness Program (MRP) wat zich richt op het identificeren van klantsegment- en behoefte(s). In dit programma werken ondernemers in een periode van tien weken toe naar het hogere doel: het verkrijgen van commitment van een eerste betalende klant.  In dit programma gaan startups 10 weken aan de slag met het ontdekken van de eerste klantgroep. In 2023 hebben we twee edities van het MRP georganiseerd met in totaal 16 deelnemende startups.

We zijn ook betrokken bij verschillende thema-specifieke Market Readiness Programs, zoals het landelijke Business Innovation Program Food. Dit is een programma voor ondernemers in de agrofoodsector die bijdragen aan de transitie naar een duurzaam en gezond voedselsysteem in de land- en tuinbouw en de voedselverwerkende industrie, maar ook in data, agritech en logistieke dienstverlening. Het programma, waar vanuit Noord-Nederland twee bedrijven aan deelnemen, helpt hen een kansrijk idee om te zetten in een verdienmodel.

Investor Readiness Program

Naast het MRP bieden we het Investor Readiness Program (IRP), waarbij de focus ligt op het verkrijgen van financiering. In 2023 hebben we 20 deelnemers in een Investor Readiness maatwerktraject begeleid (KPI: business development cases) en is voor € 4 miljoen in startups in het programma geïnvesteerd (KPI: waarde business development cases). Vaak zijn de deelnemers jonge bedrijven die zich richten op de transitiethema's. Zo werkten we in 2023 samen met Rebuild IT uit Emmen en Save3S uit Groningen, welke zich richten op circulaire (bouw)materialen en CC Diagnostics uit Groningen, dat werkt aan een innovatieve testkit gericht op de preventie van baarmoederhalskanker.

Door de toekenning van EFRO-middelen voor Founded in the North kunnen we onze inspanningen rondom Market Readiness Programma’s, Invester Readiness programma’s en het bouwen van een sterk Business Angel Netwerk in 2024 verder opschalen.

Als NOM helpen we bedrijven uit binnen- en buitenland die zich hier willen vestigen. We brengen de onze TopDutch regio proactief onder de aandacht, gericht op het waarde-gericht acquireren van bedrijven en start-ups die passen in onze ecosystemen. 

2023 was de start van een nieuwe, waardegerichte manier van acquireren. Deze volume-to-value (V2V) strategie richt zich op het aantrekken van bedrijven die passen bij de innovatie-ecosystemen van Noord-Nederland, zoals watertechnologie, groene chemie en energie en op bedrijven die op een andere manier die bij kunnen dragen aan onze ambitie Duurzamer, Gezonder, Slimmer. Van volume (kwantiteit, meer arbeidsplaatsen) naar value (kwaliteit). We zijn in 2023 gestart met het toetsen van leads op deze V2V-criteria. 

5 bedrijven vestigden zich in 2023 in Noord-Nederland (2022: 6). Zo heeft het Australische Clean Teq Water zich op de watercampus in Leeuwarden gevestigd. Kynamic, producent van e-bike toepassingen, opende een service center in Heerenveen. Ook de Amerikaanse startup Aquacycl wisten we te overtuigen. Het bedrijf opende haar eerste Europese kantoor en testcentrum, eveneens op de Water Campus in Leeuwarden. Het bedrijf Plasticase uit Canada is in Eelde geland. Eind 2023 vond techbedrijf Google in Winschoten een geschikte locatie voor een tweede datacenter in Noord-Nederland. In totaal wordt € 607.1 miljoen in Noord-Nederland geïnvesteerd, goed voor 106 nieuw te creëren banen. Niet alle landingen in 2023 waren ‘high value’, maar hebben we wel de omslag gemaakt naar een nieuwe manier van werken en hier ook de provincies en gemeenten in mee weten te nemen. De nieuwe leads waar we in 2023 mee aan de slag zijn gegaan, zijn wel allemaal high value leads. 

Passend bij de waardegerichte acquisitiestrategie is onze nieuwe focus op internationale startups. Sinds 2023 faciliteert de NOM het Startup Visa-programma in Noord-Nederland. Dit visum biedt startup founders van buiten de EU de kans om zich in Nederland te vestigen door hier een innovatieve onderneming te lanceren. Hierbij worden zij gesteund door een erkende facilitator. Inmiddels beschikken drie jonge bedrijven van buiten de EU over zo'n 'visum': iki.ai, ILIK en DeepAvatar. Drie verschillende startups die prima passen in onze ecosystemen. 

We merken dat de begeleiding van internationale startups anders is als bij grotere ondernemingen. Het is intensiever en persoonlijker. Vanuit de NOM zijn diverse expertises betrokken; zowel vanuit ons internationaliserings-team als vanuit de Market- en Investor Readiness-programma's. Zo zorgen we voor een 'zachte landing' en bieden we alle handvatten om succesvol te starten én groeien in het Noord-Nederlandse startup-ecosysteem.

Onze regio positioneren we sterk en onderscheidend met het label TopDutch, een merknaam die staat voor wat we gezamenlijk te bieden hebben in de noordelijke regio. In het najaar van 2022 is de NOM verzocht de regiobranding, als mogelijke toeleiding naar acquisitie van bedrijfsvestigingen, op te pakken. In 2023 heeft TopDutch de campagne "What is your missing link?" opgezet, met als doel ondernemers op basis van benodigde technologie of expertise aan elkaar te verbinden, en in kaart te brengen wat er nu ontbreekt. Met de inzichten die we door deze campagne op doen kunnen we onze ecosystemen verder doorontwikkelen.

Wanneer een internationaal bedrijf zich in Noord-Nederland gevestigd heeft, blijven we ze begeleiden. Dit doen we vanuit ons Investor Relations (IR) programma. Als onderdeel van dit programma voeren we periodiek gesprekken, bedoeld om het vestigingsklimaat in Noord-Nederland te monitoren en te verbeteren en om de relaties met de gevestigde bedrijven te versterken. Afgelopen jaar hadden we contact met 116 bedrijven in de regio. Thema's waar ondernemingen hulp bij nodig hebben zijn divers, van de grote uitdagingen rondom energie, grondstoffen en beschikbaar talent, naar praktische zaken rondom hun bedrijfsterrein. Als NOM focussen we op de strategische vraagstukken. Bij kleinere vragen koppelen we de onderneming aan de Provincie of Gemeente.  Uit de gesprekken kwamen verschillende signalen naar voren over de kansen en uitdagingen voor de bedrijven in de regio. Zo werden de geopolitieke spanningen, de zoektocht naar personeel, de aansluitingen op het elektriciteitsnetwerk en de stikstofmaatregelen genoemd als knelpunten. Aan de andere kant werden de clustervorming, de AI ontwikkelingen, de quality of life, de samenwerking met de gemeentes en hogescholen, en de duurzame ambities genoemd als positieve punten. Ook de andere ROMs doen dit soort insights op. Alle informatie wordt door de NFIA verzameld om zo een beeld te krijgen van het landelijk vestigingsklimaat.

Vanaf 2024 gaan we de investor relationsgesprekken meer gebruiken als instrument om ook potentiële innovatieprojecten of uitdagingen/challenges van de bedrijven te inventariseren. Op die manier willen we meer challenge based en integraal gaan samenwerken binnen de NOM.

De NOM initieert in samenwerking met de andere ROM's in Nederland een innovatie-challenge, waarin we Nederlandse startups koppelen aan Japanse bedrijven met een vestiging in Nederland, die willen verduurzamen. Het doel is om tijdens de WorldExpo in Osaka in 2025 de Japanse hoofdkantoren te laten zien welke innovatieve oplossingen er in de Nederlandse vestiging ontwikkeld zijn en wellicht ook in andere vestigingen geïntroduceerd kunnen worden. Op deze manier wordt Nederland op het wereldtoneel als land met slimme R&D oplossingen voor schonere productie. In 2023 hebben we drie geïnteresseerde bedrijven in Noord-Nederland gevonden, waarmee we begin 2024 challenges formuleren. De focus ligt op smart en circulair in bijvoorbeeld de watertechnologie, maar ook rondom autonomous systems en het recycling/benutting reststromen

Passend bij onze nieuwe acquisitiestrategie hebben we eind 2023 met onze aandeelhouders besloten, de KPI's voor Internationaliseren aan te passen. We monitoren en rapporteren vanaf 2024 niet langer de hoeveelheid banen en geïnvesteerd vermogen, maar het aantal high value landingen. De pijplijn voor 2024 is al gevuld met diverse high value leads. Deze bedrijven zijn geïnteresseerd in vestiging of uitbreiding in Noord-Nederland, vanwege de aanwezigheid van sterke clusters, kennisinstellingen, innovatieve oplossingen en duurzame ambities. De NOM onderhoudt intensief contact met deze leads en biedt hen ondersteuning op maat

Naast het aantrekken van bedrijven naar onze regio faciliteren we handelsbevordering van middelgrote ondernemingen die internationaal willen groeien. Dit doen we als onderdeel van Trade & Innovate NL. Sinds 2023 zijn, naast Drenthe, ook de provincies Groningen en Fryslân aangesloten bij dit netwerk. De drie noordelijke provincies hebben elk een eigen ondernemerscontactpunt; Ynbusiness, GroBusiness en Ik ben Drents ondernemer (IBDO).

Met deze eerstelijnsorganisaties bieden we adviesgesprekken aan over exportmogelijkheden. Jaarlijks kunnen 80 ondernemers gebruik maken van deze adviescapaciteit en het wereldomspannende Trade and Innovate NL (TINL) netwerk. De NOM is onderdeel van dit netwerk en voert deze opdracht in nauwe samenwerking uit met de ondernemerscontactpunten. In 2023 zijn 81 gesprekken gevoerd. Ook bezocht Minister Schreinemacher bedrijven in Noord-Nederland die bezig zijn met internationalisering: Alumax Boats en NedCam Solutions; een bedrijf uit Meppel waar ooit trade relations gesprekken mee gevoerd zijn en welke nu wereldwijd actief is.

Met de extra middelen die het ministerie van EZK beschikbaar heeft gesteld aan de NOM voor export, zal in 2024 een gezamenlijk exportplan opgesteld worden voor de drie noordelijke provincies, waarbij de NOM regie kan voeren op de uitvoering. Hiervoor dienen de provincies de NOM nog officieel opdracht te verlenen. Met een gezamenlijke noordelijke aanpak kan ook beter gebruikt gemaakt worden van de activiteiten en mogelijkheden die het landelijke TiNL netwerk biedt.